İletişim nedir?

Diğer tüm sosyal bilimlerin kavramlarında olduğu gibi, iletişim kavramının da net bir tanımını yapmak neredeyse imkânsızdır. Yine de bu konuda yapılmış bazı tanımlara değinecek olursak; iletişim, fikirleri, bilgileri, duyguları ve düşünceleri kapsayan anlamların, semboller yardımıyla insanlar arasında karşılıklı olarak aktarıldığı bir süreçtir diyebiliriz. İletişim kavramı ise “cornmunis” kelimesinden türemiş ve kavram olarak, tutum, bilgi, düşünce, duygu ve davranışların belli bir kaynaktan çıkarak hedefe doğru aktarılması anlamına gelmektedir. İletişim esasında bir kişiden veya gruptan bir başka kişi veya gruba bilgilerin aktarılması sürecidir. Başka bir tanım ile iletişim, bir kişiden veya bir gruptan, bir başka kişi veya gruba bilgilerin aktarılmasını sağlayan süreçtir. Yine başka bir tanım ile iletişim, insanların duygu, düşünce, inanç, tutum ve davranışlarını sözlü, yazılı veya sözsüz olarak iletme faaliyetidir diyebiliriz. İletişim, insanlar, örgütler ve toplumsal arasında etkileşimi ve enformasyon akışını sağlar. Bu nedenledir ki iletişim, insanın gündelik yaşamının en önemli unsurlarında biridir. Ayrıca insanın temel fizyolojik ve sosyolojik ihtiyaçlarını karşılamalarını da sağlayan en önemli araçtır.

Latince kökenli olan “Communis”ten gelmekte olan komünikasyon sözcüğü ise otaklık oluşturmak anlamına gelir. Bu da iletişimde, gönderici ve alıcı arasında ortaklık kurma çabasıdır. İletişim, isterse bilgiyi yaymak, isterse insanları eğitmek, eğlendirmek, etkilemek veya sadece zaman geçirmek için edilen bir sohbet olsun, her iletişimde esas amaç bilgi vermeye ilişkindir. İletişim sırasında bilgi, düşünce ve görüşler bir kaynaktan hedefe doğru aktarılır ve bu aktarma işlemi sözlü, yazılı veya sözsüz şekilde olabilir. Sözsüz iletişim, sözlü iletişimi kapsamasa da sözlü iletişim de sözsüz iletişimin unsuru olan beden dili sürekli olarak kullanılır. Sözlü ve sözsüz iletişimin anlamlı bir şekilde kullanılması da sözlü iletişimin etkinliğini arttırır. Duyguların aktarılması da ifade biçimleriyle ve gösterdiğimiz tutumlarda olur. Buna göre alışılmışın dışında bir tanım yapacak olursak iletişim, hedefin davranışlarını etkilemek amacıyla, sözlü ya da sözsüz araçlarla zihni yönlendirme faaliyetidir diyebiliriz.

İletişim, yazılı, sözlü ve sözsüz mesajlar ile anlam aktarma sürecidir. Daha kapsamlı bir tanım ile iletişim, mesaj, gönderici ve mesajı alan olmak üzere üç önemli unsuru olan bilgi, deneyim, duygu, görüntü veya sesin iletilmesi ayrıca bunların işlenmesi sürecidir. Bu tanım ile ilk bakışta tek yönlü bir işlem gibi görünmesine rağmen, iletişim kesinlikle tek yönlü bir süreç değildir.

Etkili ve etkin bir iletişim ancak karşılıklı bir şekilde olursa gerçekleşir. Bu anlamda iletişim, halkla ilişki kurmanın da temel bir koşuludur.

İletişim, sürekli olarak toplumsal bir işlev olarak görülmüştür. İletişimin temel işlevleri ise bilgilendirme, eğitme, duyguları dile getirme, yönlendirme, denetleme, bilgi ve becerileri geliştirme, toplumsal ilişkiler geliştirme, toplumsal ilişkiler kurma, sorun çözme ve kaygı azaltma olarak temel biçimde sıralanabilir. İletişim, bireysel ve toplumsal bir olgudur ve bununla birlikte bireysel oluşun nedenini sağlayan simgeleme gücüdür.

İletişim, sade anlamıyla bir mesaj gönderme faaliyetidir ancak tabii ki iletişimin geniş bir anlamı da vardır. O da iletişim, yaşama dair her şeydir. Kısaca iletişim, kendimizi gerçekleştirme esnasında, duygularımızın ve kişisel özelliklerimizin dışa vurumudur. İletişim salt ve soyut anlamıyla bir bilim olmaktan öte bir sanat, insan ve insan gruplarının, örgütlerin ve toplumun kendini temsil etme yeteneğidir. İletişimin taşıdığı bu çok çeşitli anlamlar sebebiyle iletişimin tam olarak bir tanımını yapmak imkânsıza yakındır. Bu zorluğun temelinde yatan faktör ise iletişimin disiplinler arası bir nitelik taşımasıdır.