Eğitimde kavram haritasının önemi

Kavram Haritası Nedir?

Anlamlı öğrenmeyi kolaylaştırmak, öğrenmenin kalitesini ölçmek ve bilginin organize edilmesini sağlamak amaçlı kullanılan bir öğrenme-öğretme tekniğidir.

Kavram haritası bilginin zihinde nasıl anlamlandırıldığı ve kavramlar arasındaki bağların zihinde nasıl yapılandırıldığını ifade eden şematik bir gösterimdir.

Sözlük anlamından da anlaşılacağı üzere kavram haritası,kavramlar arası ilişkileri anlamlı kılmayı göstermede kullanılır.Çoğunlukla belli bir alanla ilgili kavramlar birbirleriyle ilişkilidir.Bir obje,fikir ya da olay bazı durumlarda birden fazla kavram grubuna girebilir.Kavram öğrenmede öğrencilere öncelikle en geniş kavramın verilmesi gerekir.Bu kavram verildikten sonra öğrenciler bu kavramla ilgili alt kavramları öğrenebilir.Öğrencilerin kavramlar arasındaki ilişkileri daha kolay görebilmeleri amacıyla kavram haritaları en uygun materyaller olarak karşımıza çıkar.Kavram haritaları doğru yapılmaları hâlinde öğretimin her basamağında kullanılabilir.

KAVRAM HARİTASI NEREDE KULLANILIR?

Kavram haritaları;
1. Bir konunun öğretiminde,
2. Öğrenmeyi kolaylaştırmada,
3. Öğrenme sürecini kontrol etmede ve kavram yanılgılarını ortaya çıkarmada,
4. Değerlendirme yapmada kullanılabilir.

KAVRAM HARİTASI TEKNİĞİ ÖĞRENMEYİ NE DÜZEYDE ETKİLER?

Bu sorunun cevabını bulabilmek için 40 kişilik bir öğrenci grubu üzerinde kendim tarafından bir araştıma yapıldı.

Bu araştırmayı yapmak için ;

• Yaşları 12-14 arasında değişen yaş ortalaması 13,42 olan 10kız ve 10 erkekten oluşan toplam 20 kişilik çalışma grubu
• Yaşları 12-14 arasında değişen ve yaş ortalaması 13,71olan 10 kız ve 10 erkekten oluşan toplam 20 kişilik kontrol grubu örneklem olarak belirlendi.

Fen ve Teknoloji Öğretmeni Burcu Yapar tarafından kontrol grubu ve çalışma grubundaki öğrencilere bilişsel açıdan hazır bulunuşluk düzeylerini ölçmek için 20 şer sorudan oluşan çoktan seçmeli bir ön test uygulandı. Daha sonra “Canlılık hücreyle başlar” ünitesindeki hücre konusu çalışma grubuna kavram haritası konunun başında verilmek suretiyle soru-cevap ve düz anlatım yöntemi ile 40 dakikalık süre içeren 2 seansta çalışma grubunda ki öğrencilere sunuldu.

Aynı konu kavram haritası verilmeden soru-cevap ve düz anlatım yöntemi kullanılarak 40 dakikalık süre içeren 2 seansta kontrol grubundaki öğrencilere aktarıldı.

Seanslar bitiminde her iki gruptaki öğrencilere ön testteki çoktan seçmeli soruların yerleri değiştirilmek suretiyle oluşturulan ortak bir son test uygulandı.

Kontrol grubu ve çalışma grubunun ön test ve son test verileri elde edildi.

Veriler aşağıdaki verilmiştir.

Kontrol grubu ön test %46,81 son test %62,12

Çalışma grubu ön test %47,73 son test %87,13

Ön testler üzerinden başarı oranı hesaplanacak olursa;

Kontrol grubunun başarısı %32,70

Çalışma grubunun başarısı %82,55

Elde edilen bu verilere göre;

Grafikte kontrol grubu ve çalışma grubu ön test verileri birbirine eşittir.

Ancak her iki grubunda son test verileri birbirinden farklıdır.

Kontrol grubu ile çalışma grubu arasındaki başarı farkı %49,85 tir.

Çalışma sonucunuda kavram haritası öğrenmeyi %49,85 arttırdığı tespit edilmiştir.

Ayrıca çalışma sonucunda kavram haritasının öğrenmeyi daha anlamlı hale getirildiği görülmüştür.

Anlamlı hale gelen öğrenmeler hatırlama oranını arttırmakta dolayısıyla başarı arttırmaktadır.

Bu çalışmanın sınırlılıkları;

Örneklemdeki birey sayısının az olmasıdır.

Örneklemdeki birey sayısı arttırılırsa daha sağlıklı bir sonuç alınabilir.