Hindistan’ın Eğitim Sistemi Nasıl?

Hindistan; güneyde yüksek ovalar, Gang arazisinde düzlükler, batıda çöller, kuzeyde Himalayalarla yüzölçümü 3,287,590 km² alana yayılmış dünyanın dört büyük ülkesinden biridir. Aynı zamanda kuraklıkların, su baskınlarının, yıldırımlı fırtınaların, depremlerin, tsunamilerin ülkesidir. Hinduların %81.3, Müslümanların %12, Hıristiyanların %2.3, ve diğerlerinin %4.4 olduğu bir ülke Hindistan. Başta İngilizce olmak üzere Hintçe, Bengalce, Teluguca, Marathice, Tamilce, Urduca gibi 16 dilin konuşulduğu bu ülkede okur yazar oranı; erkekler: %70.2 ve kadınlar: %48.3

Parlamenter Federal Cumhuriyetle yönetilen Hindistanın başkenti Yeni Delhi. 28 eyalet ve 7 birleşik bölgeden oluşan Hindistan idaresinin satınalma gücü paritesi; – 4.042 trilyon $. Tekstil, kimyasallar, gıda maddeleri, çelik, taşıt ekipmanları, çimento, madencilik, petrol, makine ve yazılım endüstrilerinde ciddi söz sahibi olan Hindistan ekonomisinin ihracaatı 150 milyar doların üstünde.

Böyle devasa bir ülkenin bende bıraktığı izlenim dünyadaki bütün ülkeler krizde boğulsa bile Hindistan kendi kendine yetmeyi başarır.

Bu kadar çok etnik kökenin, farklı dilin, farklı dinin beşiği olduğu halde ciddi ve emin bir şekilde ayakta durmaya başaran bir ülkenin eğitim sistemi; bizim gibi dünyada söz sahibi olmaya çalışan yine ciddi bir ülke tarafından konuşulması gerektiğini düşündüğüm için, yaptığım Hindistan gezisinin eğitim ile ilgili olan kısmını sizinle paylaşmak istiyorum.

Öncelikle Hindistan’ın eğitim amaçlarını incelediğimizde tek tip insan modeli yerine çoğulcu, kendi özlüğünü korumanın yanında ülke bütünlüğüne katkıda bulunan, modern, araştırmacı ve kendi değerlerine saygılı bireyler yetiştirmeyi hedeflediğini görürüz. Buradan hareketle Hindistan her etnik ve dini gruba kendi şartları içinde anayasaya uygun serbest eğitim imkânı vermektedir. Her Hindistan vatandaşı kendi istediği dini ve kültürel eğitimi devletin resmen tanıdığı okul ve üniversitelerde tamamlayabilir. Buna Hindistan kanunları şöyle düzenleme getirmiştir. Farklı eyaletlerde farklı diller konuşulduğu ve her dinin kendine özgü eğitim tarzı olduğu için çoğulcu bir eğitimi seçmiştir. Birçok yerel dilde eğitim veren aynı zamanda Hintçe İngilizce eğitim veren ulusal okullar mevcuttur ve bunu devlet desteklemektedir.

Tüm Hindistan’da eğitim işlerini düzenleyen ulusal en üst kurum, İnsan Kaynakları ve Gelişimi Bakanlığı –Ministry of human resource and Development- dır. Bu bakanlığın altında faaliyet gösteren birimler mevcuttur. Aynı zamanda her eyaletin de hükümetinde eğitim işlerinden sorumlu bir bakan mevcuttur. Bu yapı içerisinde Milli Eğitim ve Eyalet Eğitim bakanlıkları eğitimi kontrol eder ve yön verir. İlk görünüşte karmaşık ve çok başlı bir sistem gibi gözükse de uygulamada, herkesin yetki ve sorumlulukları belli olduğu için güzel işlemektedir.

ÜNİVERSİTELER

Üniversiteler merkezi ve yerel hükümetler tarafından kurulmuş üniversiteler şeklindedir. Merkezi olanların finansmanı ve yönetimi merkez, yerel olanların finansmanı ve yönetimi yerel hükümetler tarafından yapılmaktadır. Akademik kontrol ve yönetim, akademik üst kurul olan UGC ( University Grand Commission) tarfından yapılmaktadır. Üniversite sistemi olarak İngiliz Üniversite sistemi kullanılıyor.

Buna göre, üniversite ve onun altında faaliyet gösteren kolejler var. Yani Amerikan Fakülte sisteminin yerine İngiliz kolej sistemi takip edilmektedir. Üniversitelerin altında, üniversite tarafından tanınmış sınav uygulaması ve takibi üniversite tarafından yapılan yüzlerce kolej bulunmaktadır. Bir üniversitenin altında resmi devlet kolejleri olabileceği gibi özel kolejler de aynı üniversitenin altında eğitim verebilir.

Üniversitelerin büyük bir çoğunluğu İngilizce eğitim vermesinin yanında yerel dilde eğitim veren üniversiteler de mevcuttur. Özel ihtiyaçları karşılamak üzere kurulmuş özel enstitüler de mevcuttur ve bunlar çok kalitelidir. Genel anlamda teoriye ve bilime önem veren bir eğitim vardır.

Hindistan’da tıp ve mühendislik eğitimi dünya standartlarının üstündedir. Buralardan mezun olan doktorlar ve mühendisler dünyanın en iyileri arasındadır. Dünyanın en iyi üniversiteleri arasında kabul edilen ve seviyeleri uluslararası kuruluşlar arasında tescil edilmiş üniversiteler vardır. 7 tane ITT ( Indian Institute of Technology) ve 6 tane IIM ( Indian Institute of Management) ve buna benzer dallarında ihtisaslaşmış ve çok kaliteli üniversiteler mevcuttur. Hindistan’daki üniversitelerde birçok ülkeden gelip eğitim alan yabancı öğrenciler mevcuttur.

OKULLAR

Ulusal Hükümet özel yapısı olan kurumlar oluşturarak ulusal eğitimin programını uygulamakta ve kontrolünü yapmaktadır. Bunlar Hindistan’da en yaygın eğitim programları olan ICSE ve CBSE programlarıdır. İngilizce eğitim yapan bu eğitim programlarının yanında “State Board” denilen eyaletlerin kendi oluşturdukları ve eyalet eğitim bakanlığı tarafından kontrolü yapılan programlar vardır. Bunlar İngilizce, Hintçe ve yerel eyalet dilleri ile eğitim yapan programlardır. Her eyaletinki kendine özgüdür. Bunların yanında uluslararası programları uygulayan okullarda mevcuttur. Dini sınıfların da oluşturduğu ve devlet tarafından tanınan eğitim programları da vardır. Bu kadar esnekliğin yanında herhangi bir üniversite veya kurum gerekli şartları yerine getirdikten sonra kendine özgü yeni bir program oluşturup bu yönde eğitim sürdürebilir. Bu kadar çok farklı programı uygulama imkanı sunan Hindistan, bununla her etnik kökene, dile, dine olan saygısını gösteriyor ve halkın her çeşit eğitim ihtiyacını devletin üniter çoğulcu yapısı içinde, herkesin özlük haklarını koruyarak elde etmesini sağlamaktadır. Hindistan’da okullar ya bir dernek, ya da bir vakıf altında açılabilir. Ve eğitim işi, ticari olmayan bir faaliyettir. Kimse eğitim işinden kar elde edemez ve bu eğitim gelirlerini şahıslar için kullanamaz.

Devlet ve özel okullar her tarafta yaygın olarak bulunmaktadır. Devlet okulları genel çoğunluk tarafından tercih edilmemektedir. Ekonomik durumu iyi olan aileler çocuklarını şartları iyi olan okullara göndermektedir. Çok iyi standartlara sahip devlet okulları da mevcuttur. Kendriye Vidhyalaya, merkezi hükümet tarafından kurulmuş ve çoğunlukla önemli devlet memurlarının çocuklarının gittiği okullardır. Her eyalette ve şehirde mevcuttur ve kayıt almak çok zordur bu okullara. Devlet daha çok tayin olan devlet memurlarının çocukları gittiği yerde, aynı kalitede aynın programı takip eden okullarda çocukları okuyabilsin diye bu okulları açmıştır. Bunun yanında herkese hitap eden devlet okulları ve belediyeye ait okullar da mevcuttur. Genel anlamda en iyi okullar misyonerler tarafından açılmış olan, yüz yıldan fazla tecrübeleri bulunan okullardır. Bunlar şehirlerde oldukları gibi Himalaya Dağları’nda açtıkları yatılı okullara zeki öğrencileri toplayıp kaliteli eğitim veriyorlar. Himalaya Dağları’nda uluslar arası öğrenciler de olmak üzere daha çok zeki Hintli talebeleri eğiten yüzlerce yatılı okul faaliyet göstermektedir. Bunun yanında bir çok özel kurum, vakıf ve dernek Hindistan’da on binlerce özel okul çalıştırmaktadırlar. Bunlar arasında 100 okuldan fazla okulu bulunan DPS ve D.A.V. okullarını sayabiliriz.

PROGRAMLAR

CBSE

(CENTRAL BOARD OF SECONDARY EDUCATION):

CBSE, merkezi devlet tarafından kurulmuş yarı resmi yarı sivil bir kurumdur. Dernek statüsündedir. Fakat kontrol ve yönetimi merkezi hükümet tarafından yönlendirilmekte ve yine merkezi hükümet tarafından finanse edilmektedir. Merkezi Hükümetin ideolojisini ve politikalarını uygulamaya çalışır. Bu bağlamda CBSE yine devlete ait olan NCERT (National Curriculum and Educatıon Research and Technology) kurumunun hazırladığı müfredatı bire bir uygular. Eğitim dili İngilizcedir. Modern eğitimi ve yenilikleri takip eden müfredatı aynı zamanda merkezi hükümetin bir politikası olarak Hintçe’ye ve Sanskiritçe’ye çok özel bir önem verir. 8. sınıfa kadar çok genel, yaptırımı olmayan bir müfredat uygular. Bağlı okulların kendi kitaplarını ve materyallerini seçip genel müfredattaki konuları bitirmeleri beklenir. Fakat 9. sınıftan itibaren müfredat, materyaller, kitaplar CBSE tarafından belirlenir ve tamamen CBSE’nin istediği bir çizgide eğitim sürer. Yani 8. sınıfa kadar tanınan esneklik yerini 9. sınıftan itibaren CBSE’nin belirlediği kurallara yerini bırakır. İlkokul yıllarında ödev vermeyi tercih etmez ve 4. sınıf sonuna kadar yazılı imtihanlar yapılmasına karşıdır. Yani küçük yaştaki öğrencilerin sınav stresine maruz kalmamasını ister. İngilizce önemi haizdir. Edebiyattan ziyade dil kurallarına önem verir.

Hindistan ve diğer ülkelerde toplam 8278 tane okul CBSE tarafından tanınmıştır. CBSE tarafından Hindistan’ın her yerinden tanınmış okullar bulunmakla beraber daha çok Delhi ve Delhi’ye yakın eyaletlerde tanınmış okul sayısı fazladır. 10. sınıf ve 12. sınıfın sonunda iki ulusal sınav uygular ve öğrencilere seviye sertifikası verir. Genel merkezi Preet Vihar, Delhi’dedir ve başkanı Ashok Ganguly’dir. Daha geniş bilgi www.cbse.nic.in adresinde mevcuttur.

ICSE, ISC

COUNCIL FOR THE INDIAN SCHOOL CERTIFICATE EXAMINATIONS

Daha çok ICSE( Indian Certificate of Secondary Educatıon) diye bilinen kurum, 10. sınıfta ICSE sınavı ve 12. sınıfta ISC (Indian School Certificate) sınavını uygular. Misyoner okulları 1956 yılına kadar Cambridge müfredatını takip ediyordu ve Cambridge sınavlarını uyguluyordu. Bu tarihten itibaren misyoner okullarının ihtiyacını karşılamak üzere, onların öncülüğünde bu kurum kuruldu. Eskiden kalan misyoner okullarının büyük bir çoğunluğu bu kuruma bağlıdır. İngilizce çok önemlidir. Erken sınıflardan itibaren İngiliz Edebiyatı işlenir. Fen ve matematik de CBSE kadar ağır değildir. Fakat dil ve sosyal bilimlerde CBSE’nin çok önündedir. Sosyal insanlar yetiştirmeyi kendine hedef edinmiştir. Merkezi hükümet tarafından kontrol edilmesine rağmen Merkezi Hükümetin tesiri daha azdır ve resmi ideolojiyi takip etme gibi bir kaygısı yoktur. Doğu, Güney ve Batı Hindistan’da en yaygın olan kurumdur. Daha geniş bilgi http://www. cisce.org adresinde mevcuttur.

STATE BOARD – Eyalet Kurumu

Eyaletlerinde kendi oluşturdukları programlar var. Tamamen eyalet eğitim bakanlığı tarafından kurulan ve takip edilen programdır. Daha çok eyaletin dilini, kültürünü ve anlayışını öğretmek amacıyla kurulmuştur bu programlar. Yerel dilde olabileceği gibi İngilizce olanları da mevcuttur. Yerel hükümetlerin okulları bu programları takip ederler. Bunun yanında bir çok özel okul da bu programları takip eder. İyi okullar bu programı tercih etmezler. Çünkü, yereldirler ve ulusal programlar gibi modern değildirler. Yenilikleri yakından takip edemezler. Fakat yerel hükümetler bu programa rağbeti arttırmak için bu program altında resmi tanınma şartlarını kolaylaştırırlar.

SPECİAL BOARDS – Özel Kurumlar

Bunlar özel statüye sahip programlardır. Yani bir kurumun alt yapı yeterliliğini sağladıktan sonra devletten gerekli resmi işlemleri yaptırdıktan sonra oluşturdukları programlardır. Yani isteyen kendi programını oluşturup uygulayabilir. Pratikte bunun daha çok üniversitelerin yaptığını görürüz. Mesela, Aligarh Muslim Üniversitesi’nin kendi lise seviyesi, programı vardır ve bu programını kendi kampüsündeki lisesinde uygulamaktadır. Tamamen programın kontrolü üniversitededir ve üniversiteye yerleştirme kriterlerini de üniversitenin kendisi belirler. Bunun yanında değişik gayelerle kurulmuş özel programlar vardır. Mesela, Medrese Board’u buna örnek gösterebiliriz. Lise bitirme seviyesine kadar İslam dini ilimleri olan kelam, tefsir, fıkıh vb. yanında pozitif ilimler de öğretilir bu programlarda ve üniversite kayıtlarında bu programa göre kriterler belirlenmiştir.

INTERNATIONAL BOARDS – Uluslar arası Kurumlar

Yerel ve ulusal programların yanında uluslar arası programları takip eden okullar da mevcuttur. Daha çok Cambridge eksenli programlar takip edilse de İngiltere, Amerika ve İsviçre gibi ülkelerin programlarını takip eden okullar da mevcuttur. En yaygın olanları IGSE ve IB programlarıdır. Son zamanlarda bu programlara rağbet artmaktadır. Globalleşen dünyada global vatandaşlar yetiştiren bu okullar popüler olmaya başlamıştır. Özellikle Milli Eğitim Bakanlığı’nın üniversite girişlerinde uluslar arası programlara da belli kriterler getireceğini açıklaması bu okullara son zamanlarda büyük bir rahatlama getirmiştir. Böyle bir düzenleme, bu programı takip eden okulların sayısını büyük oranda arttıracaktır.

ÖZEL KURSLAR

Okulların ve üniversitelerin yanında özel bir amaca yönelik diploma kursu veren on binlerce kurum mevcuttur Hindistan’da. Bunlar daha çok bir ticari müessese gibi para kazanmak amacıyla kurulmuş kurumlardır. Geniş bir yelpazede kurslar verirler. Artan talebi karşılamak için insanlar daha çok kariyer yapmak istiyorlar. Bu tür kurslar insanların bu yöndeki bilgilerini artırmaya yönelik kurslardır. Bunlar arasında en yaygınları, Media, Hostess Academy, Hotel Management, IT Professional, Business management, Marketing gibi değişik sektörlere teknik eleman yetiştiren kurumlar çok yaygındır ve büyük bir rağbet vardır.

DERSHANELER VE HAZIRLIK KURSLARI

Bir milyarı aşkın nüfusu ve dev bir öğrenci kapasitesi olan Hindistan’ın üniversiteleri ve iş hayatı bütün bu potansiyeli olduğu gibi istihdam edememektedir. Bu da doğal bir yarışı ortaya çıkarmıştır. Aileler çocuklarının daha iyi bir eğitim alıp daha iyi bir iş sahibi olmaları için ellerinden gelen her gayreti gösteriyorlar. Hintliler eğitime ve kariyere çok önem veren insanlar. Bu onların biraz da din ve sosyal hayatlarından kaynaklanıyor. Yani eğitimli olmak, statü meselesi Hintliler için. Bu yüzden insanlar çocuklarının en iyi eğitimi almalarını istiyorlar. Bu da dershane ve özel ders ihtiyacını artırmaktadır. Hemen her öğrenci 10. sınıf ve 12. sınıf sınavlarında iyi puanlar alabilmek için özel ders almakta veya dershanelere gitmektedirler. Hemen hemen her öğretmen özel ders verir Hindistan’da. Aynı zamanda özel kolejlere ve üniversitelere girişte uygulanan sınavlar vardır. Bu sınavlara da hazırlayan dershaneler mevcuttur. Dershaneler de okullar gibi çok yaygındır ve rağbet görürler.

KURUMSAL OMAYAN EĞİTİM

Okul dışı eğitim diye adlandırabileceğimiz bu eğitim daha çok halk eğitimi veya özel bir amaca yönelik belli kesim insanları eğitmeyi amaçlayan eğitim faaliyetidir. Bunun daha çok vakıf ve dernek ve “NGO”lar yapar. Eğitimin kalitesinin artmasında öğretmenin rolü büyüktür. Bunu gören kuruluşlar, öğretmen eğitimi programlarına önem vermektedir. Bunu yapmaya çalışan bir çok kuruluş vardır. Bunlar öğretmen eğitme programları ve özel seminerler gibi programlar uyguluyorlar. Bunlara Azim Premji Foundation, ILF&S, Lions İnternatıonal gibi bir çok kuruluşu örnek gösterebiliriz. Aynı zamanda okullardaki faaliyetlere yardımcı olan, onları düzenleyen sektörlerde gelişmiştir. Yani akademik olmayan eğitimin kalitesini artırmak için açılmış bir çok eğitim şirketi mevcuttur.

GENEL BİR EĞİTİM DEĞERLENDİRMESİ

Çağı yakalamanın iyi bir eğitimden geçtiğini anlayan Hintliler eğitime çok önem vermektedirler. Veliler çocuklarının iyi bir eğitim alması için her türlü fedakârlığı göstermektedir. İyi imkanların var olması eğitimin kalitesini arttırmıştır. Hindistan iş hayatında bir çok başarılı insanın varlığı çok kaliteli eğitim almış ve iyi derecede mezun olmuş olan insan sayısının çokluğuyla doğru orantılı. Bunu gören diğer milletler yetişmiş Hintlileri kendi ülkelerine çekmek için çok cazip imkanlar sunmaktadırlar. Hindistan bugün en çok beyin göçü veren ülkeler arasındadır. Bunda Hindistan’ın eğitimi özelleştirerek özel eğitimi teşvik etmesinin ve teknik eğitimi desteklemesinin büyük rolü vardır. Bir çok özel vakıf, kurum ve kuruluş eğitim müesseseleri açmakta ve eğitimli insan sayısının artmasına katkı sağlamaktadır. Hindistan, eğitimin büyük bir kısmının özel kurumlar tarafından verildiği ender ülkelerden biridir. Etnik olarak bakarsak en eğitimliler Hıristiyanlar, sonra Sihler ve Hındular gelir. Sonra da Jainler ve Budistler gelir. Ve en sonda en az eğitimli olarak da Müslümanlar gelir.